Fiber Sonlandırma ve Test Aşamalarında Kullanılan Cihazlar Nelerdir?
Fiber optik kabloları sonlandırmak (fiberoptik kaynak) ve bu fiber bağlantıları test etmek için geçmişten günümüze çeşitli ekipmanlar geliştirilmiştir. Fiber optik test cihazı adı verilen bu cihazlar iki fiber optik kabloyu birleştirmede veya fiber optik kablo üzerinden sinyal kaybını/değişimini tespit etmede kullanılan ekipmanlardır. Telekomünikasyon endüstrisindeki gelişmeler, bu sinyallerin gücünün test edilebilmesi adına fiber optik test ekipmanlarının kullanılmasını gerektirdiğinden, fiber optik test cihazlarına olan talep son yıllarda önemli ölçüde artmıştır. Bu makalemizde SFPTÜRKİYE olarak, fiber sonlandırma işleminde kullanılan fusion splicer (fiber ek ve sonlandırma) cihazını ve fiber kabloların çeşitli iletim testleri için yaygın olarak kullanılan fiberoptik test cihazlarını anlatmaya çalışacağız.
Fiber Optik Kablo Sonlandırmada Fusion Splicer (Fiber Kaynak)
Fiber optik kablolar iki şekilde sonlandırabilir. Ya geçici bir bağlantı oluşturmak için iki fiberi birleştirebilen ve fiberi bir ağ donanımı parçasına bağlayabilen elle sonlandırmaya uygun fast konnektörlerle ya da fusion splicer (füzyon ekleyici) adı verilen ve iki fiber arasında kalıcı bir bağlantı oluşturmayı sağlayan eklemelerle. Fusion Splicer, iki fiber kablonun uç yüzeylerini fiziksel olarak birbirine bağlayan mekanik bir cihazdır. Telekom operatörlerinin, iletişim mühendisliği şirketlerinin ve kurumlarının optik kablo hatlarının inşası, bakımı ve acil onarımı için kullanılır. Genel çalışma prensibi, iki fiber kablonun uçlarındaki bölümleri yüksek voltajlı bir ark kullanarak eritmek ve iki optik fiberi yüksek hassasiyetli bir hareket mekanizması ile düzgün bir şekilde ilerleterek birleştirmektir. İki optik fiberin hizalanma derecesi, fiber optik füzyon birleştirmenin kalitesini belirleyen önemli bir faktördür. Fiber optik hizalama derecesi ne kadar doğru olursa, fiber optik füzyon birleştirmenin kalitesi de o kadar iyi olur.
Fiber Ağların Neden Test Edilmesi Gerekir?
Fiber optik ağlar, iletişim ağlarının büyümesine ve hızlanmasına yönelik artan talebi karşılamak için benzeri görülmemiş bir hız ve bant genişliği sunar. Dünya çapındaki, kıtalar ve uzak mesafeler arası veri aktarımlarının çoğunluğu güvenilir ve yüksek hızlı olduğu için fiber optiğe bağımlıdır. Fiber optik kablonun uzun mesafelerde düşük güç kaybı olmasına rağmen fiber optik ağların sonlandırılma işlemi ve çok uzak erişim noktaları bu hayati hizmeti kesintiye uğratabilecek öngörülemeyen kayıp olaylarına hâlâ açıktır. Bu nedenle, çeşitli fiber test yöntemlerini kullanan fiber optik test cihazları temel araçlardır. Bu fiber test uygulamalarını düzenlemek için ABD tarafından uluslararası standartlar oluşturulmuş ve bir dizi çok yönlü fiber optik test cihazı geliştirilmiştir. Endüstri performans standartları, hizmet kalitesi anlaşmaları ve garanti gereksinimleri fiber optik ağların test edilmesini kaçınılmaz hale getirmiştir. Yapılan testlerin amacı bant genişliği, güvenilirlik ve yatırım getirisi açısından fiber ağ varlığının performans kapasitesini en üst düzeye çıkarmaktır.
Fiber Optik Test Cihazı Türleri Nelerdir?
OTDR (Optical Time-Domain Reflectometer/ Optik Zaman-Alan Reflektometresi)
Optik zaman alanlı reflektometre (OTDR), bir optik fiberi karakterize etmek için kullanılan optoelektronik bir ağ ekipmanıdır. Test edilen kablonun veya iletim hattının empedansını ölçen elektronik zaman alanı reflektometresinin optik eşdeğeridir. Bir OTDR, test edilen fibere bir dizi optik darbe enjekte eder ve fiberin aynı ucundan saçılan (Rayleigh geri saçılımı) veya fiber boyunca noktalardan geri yansıyan ışığı açığa çıkarır. Bu durumda geri saçılan veya yansıyan ışık, optik fiberi karakterize etmek için kullanılır. Geri dönüş darbelerinin gücü, zamanın bir fonksiyonu olarak ölçülür, bütünleştirilir ve fiber uzunluğunun bir fonksiyonu olarak çizilir. Ölçüm eğrisini analiz ederek fiber optik bağlantının arıza konumunu ve fiber kaybını hızlı bir şekilde tespit edebilir.
Reflektometre: Yansımayla ilişkili büyüklükleri ölçmeye ve yansıyan enerji darbelerini ölçerek sorunun yerini tespit etmeye yarayan bir alet.
Fiber Inspector (Fiber Denetleyici)
Fiber denetleyici, bir fiber optik konektörün uç yüzünün optik mikroskop kullanılarak görüntülenmesi sağlayan fiber optik test cihazıdır. Fiber optik iletişimde, konnektörün uç yüzündeki toz, kir ve yağ gibi maddeler ağ performansını ciddi şekilde etkileyebilir. Fiber denetiminin birincil nedeni, konektörlerin başka bir konektörle eşleştirildiğinde yeterli ışık iletimini engelleyecek herhangi bir kusur, hasar veya kalıntı içermediğinden emin olmaktır. Kabul edilebilir bir fiber konnektör uç yüzü için kriterler belirlenirken IEC-61300-3-35 gibi endüstri standartlarına uygun olması şartı aranır.
Optical Power Meter (Optik Güç Ölçer)
Fiber optik güç ölçer, fiber optik kablonun ucundan ne kadar ışık çıktığını ölçen özel bir ışık ölçerdir. Güç ölçerin ışığı uygun dalga boyunda ve uygun güç aralığında ölçebilmesi gerekir. Tipik bir optik güç ölçer, kalibre edilmiş bir sensör , ölçüm amplifikatörü ve ekrandan oluşur. Gösterge ünitesinde ölçülen optik güç ve ayarlanan dalga boyu görüntülenir. Optik güç genellikle dBm veya bir mili watt’ a karşılık gelen desibel cinsinden ölçülür. Bu log ölçeği, fiber optik bağlantıların geniş dinamik aralığı nedeniyle kullanılır. Güç ölçerler en yüksek gücü değil ortalama optik gücü ölçtükleri için iletilen verilerin görev döngüsüne duyarlıdırlar. Bir vericinin veya alıcının optik gücünün, iletilen veri açısından ölçülmesine yönelik test koşullarının belirlenmesi önemlidir. Çoğu ağda tam da bu amaca yönelik bir teşhis testi sinyali bulunur. Güç ölçüm cihazlarının çıkış bağlantı noktaları genellikle SC, ST, FC, LC, MU vb. gibi çeşitli konnektör stillerine uyarlanabilir.
Visual Fault Locator (Görsel Hata Tespit Cihazı)
VFL arızaları görsel olarak ve doğrudan tespit etmek için fibere enjekte edilen 360 ila 670 nm dalga boyunda güçlü görünür ışık kullanır. Görünür ışık, bir arızaya ulaşıncaya kadar çekirdek boyunca ilerler ve burada dışarı sızar. Kurulumdan önce bir kablodaki fiberleri test edebilir veya sonlandırılmış bir kablonun hasar görüp görmediğini belirleyebilir. Görsel Arıza Bulucu cihazı fiber kablolar üzerindeki bükülmeler, kırılmalar ve hatalı konektörler dahil olmak üzere arızaları bulur ve uçtan uca fiber kontrollerini hızlandırmak için sürekliliği ve polariteyi kolayca doğrular.
Optical Light Source (Optik Işık Kaynağı)
Fiber optik ışık kaynağı hem singlemode fiber kablo hem de multimode fiber kablolar için fiber optik kaybını ölçen bir fiber optik test ekipmanıdır. Fiber optik güç sayaçlarında genellikle fiber optik ışık kaynağı kullanılır. Bu fiber optik ışık kaynağı, 650nm kırmızı lazer ışığı, singlemode fiber için 1310nm/1550nm, multimode fiber için 850nm/1300nm dalga boyu dahil olmak üzere özel gereksinimlere göre dalga boyu çıkışı sağlayabilir. Fiber optik güç ölçüm cihazıyla birlikte kullanıldığında fiber optik ağ çalışmaları için ekonomik ve verimli bir çözüm görevi görürler.
Fiber Identifier (Fiber Denetleyici)
Fiber Denetleyici, fiber optik altyapının kurulumunu yapan kişinin veya teknisyenin kızılötesi gözleri gibi davranır. Bir fiber optik kabloya hafif bir makro büküm yerleştirilerek fiber kablo boyunca ilerleyen kızılötesi ışığı algılayabilir ve ışığın ilerleme yönünü belirleyebilir. Bazı fiber denetleyiciler kızılötesi (800-1700nm) ışık kaynağından gelen test darbelerini de algılayabilir. Fiber denetleyici tipik olarak kızılötesi ışığı algılamak için kullanılan iki fotodiyot içerir. Fotodiyotlar, test edilen fiber optik veya fiber optik kablonun makro kıvrımının zıt uçlarında olacak şekilde monte edilir. Fiber denetleyicideki elektronikler, algılanan ışık enerjisini ölçer ve ışığın fiber optik boyunca ilerleme yönünü görüntüler.
Fotodiyot: Işığa maruz kaldığında potansiyel fark oluşturan veya elektrik direncini değiştiren yarı iletken diyot.
Fiber Optik Kaynak ve Test Cihazlarında Verimlilik Kriterleri Nelerdir?
Kalibrasyon: Belirli koşullar altında bir ölçme cihazı veya bir ölçme sisteminin gösterdiği veya bir referans malzemenin verdiği değerler ile ölçümü gerçekleştirilen ve bunlara karşılık gelen değerler arasındaki ilişkiyi kuran işlemler dizisi olarak tanımlanır. Başka bir ifadeyle kalibrasyon, bir ölçme cihazının göstergesinin, ölçülen büyüklüğün gerçek değerinden sapmasını belirlemek ve belgelendirmek anlamını taşır. Kalibrasyon bir ölçme aleti veya düzeneğinin doğru sonuçlar verecek şekilde ayarlanması işlemi değildir. Kalibrasyonun sonucu, ölçeğin, ölçü aletinin veya ölçme sisteminin hatasını kestirmeye veya belirli bir skalanın işaretlerine değerler verilmesine olanak sağlar. Ölçü aletleri, ölçüm prensip ve teknolojileri ile kullanıma ve bulunduğu ortam şartlarına bağlı olarak etkilenirler ve zamanla eskirler. Kalibrasyonu yapılmamış bir cihazla yapılan ölçümün sonucunda elde edilen ölçüm değeri bir varsayımdan ibarettir. Dolayısıyla ölçümün mantığına ters şekilde muğlaklık içerir. Bu nedenle test cihazlarını doğru ve verimli bir şekilde kullanabilmek için belirli periyotlarla kalibrasyonun tekrarlanması gerekir. Deneyimli kullanıcılar tarafından cihaz özellikleri ve kullanım koşulları göz önüne alınmalı ve periyodun sıklığı kalibrasyon raporunda belirlenmelidir.
Kullanıcı tecrübesi: Fiber optik test işlemlerini yapacak personelin saha tecrübesine, belirli bir seviyede yabancı dil bilgisine ve FOA/CFOT (Fiber Optic Association/Certified Fiber Optic Technician) gibi sertifikalara sahip olması test işlemlerinin başarılı bir şekilde gerçekleştirilebilmesi ve sonuçları doğru raporlayabilmesi adına önemli bir unsurdur.
Ekipman Kalitesi: Fiber optik kaynak işleminde ve fiber optik kabloların test aşamasında kullanılacak cihazların TIA (Telecommunications Industry Association) ve ISO (International Organization for Standardization) gibi belirli standartları karşılaması test işlemlerindeki doğruluk payını maksimuma çıkaracaktır. Ayrıca üretim aşamalarında kullanılan parçaların kalitesi test cihazlarının fiziksel dayanıklılığında önemli bir rol oynadığı için kullanım ömrünü de etkileyecektir. Ekipman kalitesi konusunda kendini kanıtlamış olan Fluke Networks, AFL, EXFO ve VIAVI gibi markaların fiber test cihazları küresel pazarda sektöre öncülük etmektedir.
Fiber Optik Test İşleminin Geleceği
Sürekli olarak yeni atılımlar ve olasılıkların bulunmasıyla birlikte, fiberin bir iletişim aracı olarak potansiyeli sınırsız görünmektedir. “Bükümlü ışık” iletimi gibi teknolojilere yönelik umut verici araştırmalar, sonunda aynı singlemode fiber üzerinden 100 kat bant genişliği artışını sağlayabilir. 5G , IoT (Nesnelerin İnterneti) ve yapay zekanın tüketimde yıldan yıla artışı ile birlikte, bu ek yeteneğe beklenenden daha kısa sürede ihtiyaç duyulabilir. Bu parlak geleceği güvence altına almak için fiber testinin sürekli geliştirilmesi çok önemlidir. Kanıtlanmamış kavramlar olarak başlayan yenilikler, zamanla üretime geçecek ve sonunda dünya çapındaki fiber ağların vazgeçilmez unsurları haline gelecektir.
Bu makalemizde fiberoptik ağları test etmeye neden ihtiyaç duyduğumuzu, fiber optik test aşmasında kullanılan cihazları ve fiber optik testin geleceği hakkında fikir edinmenizi sağlayacak bilgiler paylaştık. Özetlememiz gerekirse fiber testi, fiber optik bileşenleri, fiber bağlantıları ve konuşlandırılmış fiber ağları test etmek için kullanılan süreçleri, araçları ve standartları içerir. Bu test, optik ve mekanik olarak tüm fiber ağ kurulumlarının bütünlüğünü doğrulamak için yapılan kapsamlı iletim testlerinin bütünüdür. Bu testleri yapmamızı sağlayan network ekipmanlarına ise fiber optik test cihazları denilmektedir. Fiberoptik test cihazları hakkında daha fazla bilgi almak için www.sfpturkey.com.tr, www.gigacomturkey.com, www.gemaxxnetwork.com web sitelerimizi inceleyebilir aynı zamanda Fiberoptik ve Network ürün grubumuz ve SFPTURKEY/SFPTÜRKİYE, GEMAXX markalarımız hakkında da daha fazla bilgi sahibi olabilirsiniz.
Uygun fiyat teklifi istemek ya da satın almak için;
(0212) 2705737 – (0212) 2705732 numaralarını arayarak,
satis@sfpturkey.com.tr e-posta adresimizi kullanarak irtibata geçebilirsiniz.
Satış temsilcilerimize 0555 0908737 numarasından ulaşmanız mümkündür.
SFPTÜRKİYE, SFPTURKEY ELEKTRONİK İth. İhr. Tic. Ltd. Şti’ nin TPE onaylı markasıdır.
#fibertestcihazlari #fiberoptiktestcihazlari #fibertestequipment #fiberoptictestequipment #OTDR #fiberinspector #opticalpowermeter #visualfaultlocator #opticallightsource #fiberidentifier #optikzaman-alanreflektometresi #fiberdenetleyici #optikgucolcer #gorselhatatespitcihazi #optikisikkaynagi #flukenetworks #viavi #afl #sumitomo #exfo #testcihazikalibrasyonu #dogruolcum #fiberolcualeti #fusionsplicer #fuzyonekleyici #5G #IoT #OptikGüçÖlçer #GörselHataTespitCihazı #FiberOptikKablolar #FiberOptikİletimTestleri
