Özetle ağ cihazlarına takılan bu modüller elektriksel sinyali ışık sinyali şeklinde iletmeye (fiber modül) veya elektriksel sinyali yine elektriksel sinyal (bakır modül) olarak iletmeye yaramaktadır.
Eski teknolojide GBIC (cibik), SOC, XENPAK gibi büyük modüller kullanılmaktadır. SFP yeni teknolojidir. SFP modüller ile fiber kablo giriş boyutları ve modül konnektör boyutları küçültülmüştür.
SFP modül ile LC girişli fiber optik kablo kullanılır.
SFP modüllerin SX ve LX türleri vardır.
SX SFP ile LC girişli multi mode fiber kablo kullanılır.
LX SFP ile LC girişli single mode fiber kablo kullanılır.
Not: Altyapı multi mod fiber kablo ise LX tür modül de çalışmaktadır.
Genel Bakış: Halk arasında “cibik modül” şeklinde kullanılan GBIC modülün açılımı “Gigabit Interface Converter” yani “Gigabit Arayüz Dönüştürücü”dür.
SFP modülün açılımı ise “Small Form-Factor Pluggable” yani “Küçük Form Faktörlü Takılabilir”dir.
Piyasada daha çok SFP modüller kullanılmaktadır. SFP modül teknolojisi GBIC modüllerden sonra çıktığı için halk arasında SFP modüle cibik de denilmektedir fakat bu kullanım yanlıştır. Çünkü cibik (GBIC) ve SFP modül aynı işi yapan farklı teknolojilerdir. Eskiden farklı farklı şekillerde ve boyutlarda bulunan dönüştürücü modüllere GBIC, SOC, XENPAK gibi farklı farklı isimler verilmiştir. Daha sonra tüm markalarda SFP teknolojisine dönülmüştür. Böylece kullanılan fiber konnektör de modülün kendisi de boyut olarak küçülmüştür. Ayrıca farklı marka ağ cihazlarının modül yuvaları SFP modül için standartlaştırılmıştır.
Günümüzde fiber veya bakır iletimde en çok SFP modüller kullanılmaktadır. GBIC ve SFP fiber teknolojiyi de destekleyen Switch/Router gibi ağ cihazlarına takılan modüllerdir. Bakır veya fiber kablo da bu modüllere takılmaktadır. Fiber GBIC ve fiber SFP modüller sayesinde elektriksel sinyaller ışığa dönüştürülerek fiber kablo ile iletilebilmektedir. Bu durum aşağıda gösterilmiştir.
Fiber Modül Teknolojisi
Gigabit Ethernet, 1 GigE veya GbE ifadeleri çeşitli teknolojilerin kullanılması ile Ethernet frame’lerinin yüksek hızlarda taşınması işleminde kullanılmaktadır. Bu frame’ler Gigabit Ethernet teknolojisi ile saniyede 1 gigabit hız ile taşınmaktadır. Saniyede 1 gigabit hız, saniyede 1.000.000.000 bit hız demektir. Aşağıda bu dönüşümler verilmiştir. Gbps’in açılmı “Gigabit Per Second”dır yani “saniye başına düşen gigabit”tir. Benzer şekilde mbps’in açılmı “Megabit Per Second”dır yani “saniye başına düşen megabit”, kbps’in açılmı “Kilobit Per Second”dır yani “saniye başına düşen kilobit” ve bps’in açılmı “Bit Per Second”dır yani “saniye başına düşen bit”tir.
- 1 gbps = 1.000 mbps = 1.000.000 kbps = 1.000.000.000 bps
Günümüz ağ sistemlerinde yaygın olarak kullanılan hıza bağlı olan teknolojiler verilmiştir. - Gigabit Ethernet= 1.000 mbps
- Fast Ethernet= 100 mbps
- Ethernet= 10 mbps
GBIC modül ve SFP modül Gigabit Ethernet porta takılan giriş/çıkış (I/O, input/output) cihazlarıdır. Bu cihazlar sayesinde 1000BASE-X yani 1 gigabit hızında çalışan fiber optik ağları veya bakır ağlar cihaz portlarına bağlanmaktadır. Bu hız miktarı fiber teknolojisi sayesinde daha da artmıştır. Günümüzde 10 gigabit hızında çalışan ve 10 gigabit fiber optik ağları cihaz portlarına bağlayan SFP modüller de vardır.
Örnek olması açısından aşağıda bir switch’e takılmış SFP modül işaretlenmiş olarak görmekteyiz.
Switch (anahtarlama) veya router (yönlendirici) gibi ağ cihazlarına takılan modülleri 3 ana başlıkta inceleyeceğiz.
- 1 Gigabit Fiber Modüller
- 1 Gigabit Bakır Modüller
- 10 Gigabit Fiber Modüller
Şimdi bunları inceleyelim.
Gigabit Fiber Modüller:
Switch veya router gibi ağ cihazlarına takılan GBIC veya SFP modüller optik bir ara yüz olan 1 alıcı RX (receiver port) ve 1 verici TX (transmitter port)’a sahiptir. Optik bir arayüz denilmesinin nedeni; modül ile fiber kablonun konnektör aracılığıyla birbirine bağlanmasıdır.
Aşağıda örnek bir 1 gigabit kapasiteli SFP modül bağlantı şeması verilmiştir.
“1 Gig SFP Modül Örnek Bağlantısı”
GBIC ve SFP fiber modüllerin konnektörleri de farklıdır ve bu konnektör tiplerine göre fiber kablo seçimi yapılmalıdır.
Fiber GBIC modül SC tipi konnektör kullanır. Yani GBIC modüle SC fiber kablo takılmaktadır.
Fiber SFP modül LC tipi konnektör kullanır. Yani SFP modüle LC fiber kablo takılmaktadır.
“SFP ve GBIC Modüllerinin Fiber Konnektör Tipleri”
“SFP ve GBIC Modüllerinin Fiber Konnektör Tipleri Tablosu”
Farklı fiber kablo türleri mevcuttur. Bunlar da kullanılan modüle göre seçilmelidir. Aşağıda yaygın kullanılan bazı fiber kablo türlerine örnekler verilmiştir.
- SC-SC = single mode/ multi mode
- SC-LC = single mode/ multi mode
- LC-LC = single mode/ multi mode
Aşağıda SX ve LX türlerinde modüllere ait dalga boyları verilmiştir. SX ifadesi “Short Wavelength” yani “Kısa Dalga Boyu” anlamına gelmektedir. LX ifadesi “Long Wavelength” yani “Uzun Dalga Boyu” anlamına gelmektedir.
“SX/LX GBIC ve SFP Modüller Tablosu “
SC, LC gibi kablo türlerine (fiber type), kablonun kalınlığına (core size, micron), ışığın frekansına (Modal Bandwidth, MHz-km) göre maksimum kullanılabilecek fiber kablo uzunluğu değişmektedir. Aşağıda bununla ilgili Cisco firmasının sitesinden alınmış tablolar bulunmaktadır.
“SX/LX GBIC ve SFP Modüller Cisco Tablosu “
SX SFP modül LC multi mode fiber kablo ile kullanılmaktadır. Kısa mesafelerde kullanılmaktadır. LX SFP modül LC single mode fiber kablo ile kullanılmaktadır. Uzun mesafelerde kullanılmaktadır. Bu durum aşağıda gösterilmiştir.
“SX ve LX SFP Modüller ile Multi ve Single Mod Fiber Kablo Bağlantıları”
Aşağıda Cisco marka GLC-SX-MM model bir SFP bulunmaktadır.
“Cisco Marka GLC-SX-MM Model SFP Modül”
Aşağıda Cisco marka WS-G5484 model bir GBIC (cibik) bulunmaktadır.
Aşağıda farklı markalara ait 1 gigabit LX (Uzun Dalga Boyu, Long Wavelength) SFP modüller bulunmaktadır.
“1 gigabit LX (Uzun Dalga Boyu, Long Wavelength) SFP Modüller”
Aşağıda IBM marka 1 gigabit SX (Kısa Dalga Boyu, Short Wavelength) Seri Optik Dönüştürücü (SOC, Serial Optical Converter) görülmektedir.
“IBM Marka 1 gigabit SX (Kısa Dalga Boyu, Short Wavelength) Seri Optik Dönüştürücü (SOC, Serial Optical Converter)”
1 Gigabit Bakır Modüller:
Bir de piyasada 1 Gigabit hızında kullanılmak üzere bakır SFP modüller vardır. Bu modüller cat-5 veya cat-6 tipindeki halk arasında Ethernet kablosu denilen UTP bakır kablolar ile kullanılmaktadır. UTP’nin açılımı “Unshielded Twisted Pair”dir yani “Korumasız Bükümlü Kablo”dur.
“Bakır SFP Modül Bağlantısı Örnek Şeması”
Bu bakır SFP modüller elektriksel sinyalleri yine elektriksel sinyaller şeklinde iletmektedir. Aşağıda Beek marka 1000Base-T yani 1 gigabit bakır SFP modül verilmiştir.
10 Gigabit Fiber Modüller:
Bu modüllerden başka 10 Gigabit teknolojisi ile çalışabilen SFP modüller de vardır. Bu modüller çok daha yüksek hızlara ihtiyaç duyulan ağ alt yapılarında kullanılmaktadır. Aşağıda JDSU marka 10 Gigabit (ten gig) SFP modül görmekteyiz.
02122705732 – 02122705737
