Storage Area Network ya da kısaltılmış adı ile SAN, serverların depolama alanlarına ulaşmasını sağlayan, düşük gecikmeli, yüksek hızlı ve LAN dan bağımsız bir networktür. Genel anlamda SAN, sunucu-depo alanı, sunucu-sunucu ve dpo alanı-depo alanı arasındaki bağlantıyı sağlayan bir yapı olarak özetlenebilir. SAN topolojisi (FABRIC olarak da adlandırılır), kullanıcı cihazlar (end devices), depolama cihazları, depolama birimleri ve switchlerden (ağ anahtarları) oluşmaktadır. SAN yapısı end device yani kullanıcı cihazların depolama birimlerine blok seviyede ulaşmasına olanak sağlar, bu sayede server gibi cihazlar SAN üzerinden bağlandıkları depolama birimlerini sanki kendi yerel diskleriymiş gibi algılarlar. Bu durum uygulama alanında pek çok avantaj sağlar.
SAN yapısı sayesinde geniş veri tabanlarına yüksek hızda ve düşük gecikmeyle ulaşılabildiği için, online işlemler, bankacılık, yaygın olarak sanallaştırmanın kullanıldığı veri merkezlerinde sıklıkla kullanılır.
SAN ile NAS arasındaki fark nedir?
SAN yapısını detaylandırmadan önce bu konuda en çok sorulan soruyu yanıtlayarak NAS ya da Network Attached Storage’ın ne olduğunu açıklamak faydalı olacaktır.
NAS (Network Attached Storage), LAN a bağlı bir dosya depolama cihazıdır. Bu sistemde kullanıcılar dosyalarını ağ üzerinden bir cihaz üzerine depolayabilir ve istedikleri zaman kolay bir şekilde ulaşabilirler. Buna karşın SAN, kullanıcılara blok seviyesinde erişim sağlayan ve pek çok elemandan oluşan bir ağ yapısıdır. Bu bakımdan dosya depolamaktan ziyade serverların yerel disklerinin alternatifidir. SAN ağa bağlı cihazlardan ziyade serverların kullanımı için kurulan bir ağ yapısıdır. Dosyaların yanı sıra işletim sistemi imajları ve program dosyaları da bu yapı üzerinde bulunabilir ve serverlar dahili bir fiziksel drive ihtiyacı hissetmeden çalışabilirler.
Fibre channel
SAN, Storage Area Network, yapısı dosya depolamaktan ziyade serverların yerel disklerinin işlevlerini yerine getirerek onların yerini aldığı için bu depolama birimleri üzerinde sanal cihazların işletim sistemleri, yerel dosyaları ve serverlar üzerinde çalışmakta olan servislerin executable dosyaları bulunur. Dolayısıyla SAN fabric üzerindeki haberleşmenin gecikmesinin ve hızının neredeyse bir bilgisayarın ana kartı üzerindeki haberleşme kadar verimli olması gerekir. Bu sebeple de SAN yapısında fiber optik haberleşme için geliştirilmiş Fibre Channel Protokolü (FC veya FCP) kullanılır. Bu protokol 1Gbps dan 128Gbps a kadar hızları destekleyebilir ve fiber optik haberleşme çok düşük latencylere (gecikme) olanak sağlar. Fibre channel protokolü layer 2 de çalışan bir haberleşme protokolüdür. Bu açıdan ele alındığında TCP/IP modelindeki ethernet protokolünün karşılığı olarak düşünülebilir. Buna karşın FC protokolü özel olarak blok seviyesinde veri transferi için tasarlanmıştır ve uçtan uca kayıpsız veri transferi sağlamaktadır.
Uç cihazların fibre channel protokolünü kullanabilmesi için bu cihazlara “Host Bus Adaptor” adı verilen bir NIC (network interfce card) takılır. Bu adaptörler FC için özel olarak tasarlanmıştır ve üzerlerinde FC transceiverları için yuvalar bulunur. Bu yuvalara FC’a uygun sfp form-faktöründeki fiber transceiverlar takılır ve bu sayede fiber optik ortamda haberleşme sağlanır. Bu sfp ler Ethernet protokolü üzerinden çalışan sfp’lerden farklıdır. FC’da en sık kullanılan bant genişlikle 8G ve 16G dir. Bunun yanında 1Gbps dan 128Gbps a kadar çeşitli hızlarda çalışmak mümkündür.
SAN elemanları ve topolojisi
Depolama Birimleri:
Depolama birimleri verinin saklandığı en küçük birimlerdir. Büyük çapta ve hızlı erişilmesi gereken verilerin depolanması için en sık kullanılan türdeki hard disklerdir.
Sürekli erişim gerektirmeyen ancak uzun süre saklanması gereken veriler için, örneğin yedekleme yapmak veya uzun süreli arşivler oluşturmak gibi, manyetik tapeler de kullanılabilir.
Depolama cihazı:
Depolama cihazı, depolama birimlerini içinde barındıran ve bu birimlere veri yazılıp okunmasını sağlayan cihazdır. SAN yapısının temel parçalarından olan SAN depolama cihazları ağa bağlanarak gelen verileri kaydeder veya kayıtlı verilere kayıtlı cihazlar tarafından ulaşılmasını sağlar. SAN yapısındaki depolama cihazları genellikle bir düzine diski
barındıran disk arraylerin bir araya gelmesi ile oluşur. Bu şekilde çeşitli yedekleme yöntemleri ile bilgiler birden fazla arraye dağıtılır ve sistemin bazı parçalarında arıza meydana gelmesi halinde veri kaybı önlenmiş olur. Bunun yanında verinin çeşitli disklere dağıtılarak depolanması, verinin okunması sırasında farklı bölümlerin farklı disklerden eş zamanlı okunmasına olanak sağlayarak okuma hızını bir diskin sağladığı maksimum okuma hızının üzerine çıkartmaya olanak sağlar.
Switchler (ağ anahtarları):
SAN switchler işlev olarak ethernet switchleri ile aynı işlevi görürler ancak FC protokolü ile çalışırlar. Ayrıca SAN switchler, ağa bağlı cihazlar arasındaki fibre channel trafiğinin yönetilmesini de sağlarlar. FC networklerde yönlendirme için worldwide node name (WWNN), ve worldwide port number (WWPN) kullanlır, ancak switchli bir FC fabricte bu adreslerin yanı sıra her port için atanmış 24 bitten oluşan bir adres de kullanılmaktadır.
HBA ve Uç Cihazlar:
Bir veri merkezindeki server ve benzeri cihazların SAN la haberleşebilmeleri için “Host Bus Adaptor” adı verilen bir NIC’e sahip olmaları gerekir. Bu network kartı sayesinde cihazlar FC protokolünü kullanarak depolama ağına bağlanırlar ve bu ağ üzerindeki depolama birimlerine blok seviyesinde erişime sahip olurlar. Depolama alanlarını kendi yerel diskleriymiş gibi algılarlar ve bu alanlarda veri depolayabilirler. Veri tabanına erişebilirler ve üzerlerinde çalışan sanallaştırılmış makineleri bu diskler üzerinde çalıştırabilirler.
Tape Library (ekstra)
Verileri saklama birimlerinden biri olan manyetik tape sürücülerin kullanım alanına göre bazı avantajları vardır. Manyetik tepe sürücüleri, depolama alanı başına maliyetleri HDD lere çok daha düşüktür ve fiziksel dış etkenlere daha dayanıklıdırlar.
Ancak veriler yalnızca yazıldığı sıra ile okunabildiği için rastgele bir veri parçasına ulaşmak bazı durumlarda çok uzun zaman alabilir. Aynı zamanda bu sürücülere veri yazmakta kullanılan cihazların maliyeti de oldukça yüksektir. Bu sebeple tape library sistemi yalnızca bazı durumlarda kullanıma uygundur.
Bu tarz bir sisteme yatırım yapmak ancak birkaç petabaytın üzerinde veri depolanacak ise ekonomik olarak mantıklı hale gelmektedir. Sistem yedeklemeleri, veri tabanı yedeklemeleri, uzun süreli arşivler gibi sık ulaşılması gerekmeyen ve uzun süre saklanması gereken veriler için kullanılır.
Bu sistemin en yaygın kullanıldığı durumlar ise uzak lokasyonda, offline yedeklemelerdir. Veri merkezinde saklanacak olan veriler manyetik tapeler yazıldıktan sonra bu tapeler fiziksel olarak uzak bir lokasyona taşınır ve hem doğal afet hem de siber saldırı durumlarında güvenli bir yedekleme yapılmış olur.
SAN’ın avantajları
Esneklik: SAN, Storage Area Network yapısında bütün aktif cihazlar merkezi bir depolama birimini kullandıkları için cihazlar arasında kapasitenin paylaşımı oldukça kolaydır. Cihazlara herhangi bir fiziksel müdahalede bulunulmadan depolama alanları ihtiyaca göre atanabilir.
Redundancy (Yedeklilik): SAN sisteminde, bir uç cihaz tek bir sürücü ile sınırlı kalmadığı için tek bir disk arızası bir sistemin kapanmasına sebep olmaz. Pek çok sürücü üzerine, yedekli olarak dağıtılmasıyla oluşan yapı sistem üzerindeki pek çok single point of failure’ı ortadan kaldırmış olur.
Scalability: SAN yapısında depolama kapasitesini büyütmek yerel disklere kıyasla çok daha kolaydır. SAN depolama cihazları genel prensip olarak kolayca kapasiteleri artırılabilecek şekilde tasarlanmıştır. Depolama kapasitesi arttırılmak istendiği durumda cihaza yeni bir disk array eklenerek kapasite kolaylıkla arttırılabilir. Bunu yanında sisteme eklenebilecek depolama cihazı sayısında da sınır yoktur.
Migration Kolaylığı: Bütün uç cihazlar aynı depolama birimleri üzerinde çalıştıkları için, bir hizmet veya sanallaştırılmış makine bir serverdan başka bir servera aktarılmak istendiğinde veri taşınmasına gerek yoktur. Yalnızca yeni servera verilerin depolandığı kısmın atanması yeterlidir.
Sonuç
Özetlemek gerekirse, SAN yani Stroage Area Network yapısı sadece depolama birimleri ve bu birimleri kullanan cihazlar için kurulan, kendine özel haberleşme standartları olan ayrı bir networktür denilebilir.
SAN yapıları, haberleşme için Fibre Channel protokolünü kullanarak yüksek hızda ve düşük gecikmede haberleşme sağlar. SAN daha çok büyük hacimlerde verilere, çok sayıda cihazın eş zamanlı olarak yüksek hızlarda ve düşük gecikmeyle ulaşması gerektiği durumlarda tercih edilir. Bütün veriler merkezi olarak depolandığı için yönetim tarafında kolaylık sağladığı gibi yedeklilik ve ölçeklenebilirlik konusunda da oldukça avantajlı bir yapıdır. Bu sebeple veri merkezlerinde sıklıkla tercih edilen bir çözümdür.
SAN, Stroge Area Network ile ilgili daha detaylı bilgi almak için www.sfpturkiye.com ve www.kreasis.com adreslerimizi inceleyebilir aynı zamanda Fiber Optik Ürün ve Network ürün grubumuz hakkında da daha fazla bilgi sahibi olabilirsiniz.
Uygun fiyat teklifi istemek ya da satın almak için; (0212) 2705737 (SFP) – (0212) 2705732 (KREA) numaralarını arayarak yada info@sfpturkiye.com – satis@kreasis.com e-posta adreslerimizi kullanarak irtibata geçebilirsiniz. Satış temsilcilerimize de 0505 077 57 37–0555 090 87 37 numaralarından ulaşmanız mümkündür.
02122705732 – 02122705737
